Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir? : Narsisizm, bir diğer adıyla Özseverlik. Adından da anlaşılacağı gibi kişinin kendi bedensel veya zihinsel düşüncelerine aşık olma durumudur.
Serimin 1. yazısı olan Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir?
İyi Okumalar…
Bu kişilik bozukluğunun Kelime Kökeni Yunan mitolojisinde bir kahraman olan Narkissos ‘dan gelmektedir. Ayrıca Narkissos, narkoza ve nergisgillere de adını vermiştir.
Başlığımızı Narsist Kişilik Bozukluğu Nedir? diye atsak ta aslında Narsistik Kişilik bozukluğu olan kişilere NARSİST denir.
İnsanda Kişilik, ergenlik ve erken ergenlik dönemlerinde oluşmaktadır. Bu kişilik bozukluğu da bu dönemde başlamaktadır. Tedavi edilmezse hayatı boyunca şiddetini arttırarak devam eder. Bu psikolojik rahatsızlık ilerlerse farklı hastalıklara da yol açabilir hem kendisine hem çevresindeki kişilere hayatı zehir eder. Çocuk yetiştirme zamanlarında çocuklarının kendisine uyması halinde çocuklarda narsist adayı olur. Kişinin çocukluk Zamanında başkaları ile kıyaslanıyor oluşu çocuğun kendini daha az yetkin, başarısız ve aklen yeterli olmadığını hissettirir. Dolayısıyla güvensiz ve kendini küçük hisseden çocuk zihninde büyük ve abartılı bir denge oluşturarak sürekli Övgü toplama niyetinde bir şeyler yaparak kendini ispatlama mecburiyeti hisseder, tıpkı ebeveyni gibi. Fakat ebeveynini idol olarak almayıp, çatışmalar yaşayarak kendi kişiliğini de oturabilir.
Narsisizm Neden Oluşur?
Yetiştiren kişiye bağlı olarak Çocuk yaşta ortaya çıkabildiği gibi, Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Fakat gelecekte Narsist eylemler sergileyeceği anlamına gelmez. Neden oluştuğu karmaşık ve bir nedene bağlı olmamakla beraber asıl altında yatan unsur, eksiklik ve yetersizliktir. Kendisini yetersiz ve eksik gören kişiler bunları örtmek için gözle görülen veya hissedilen eylemler içerisine girerler.
Peki Narsistleri Nasıl Anlayacağız?
Eksik ve yetersiz olan kişiler bu yönlerini örtebilmek genellikle aşırı bir öz sevgi ve kendini üstün görme hali ile birlikte diğer insanları hor görme eğilimini içerirler. Sadece bununla da kalmazlar…
ÖZ SEVGİ – BENCİLLİK
Kişinin kendi iyilik haline ve mutluluğuna odaklanması , kendini sevilmeye ve saygı duyulmaya değer bulması halidir. İlk okunuşta kulağa hoş gelse de aslında Narsistik bir kişilik bozukluğudur. Bulunduğu ortamlarda kendilerini “En üstün Ben” , ” En İyisi Ben” olarak nitelendirirler. Yani bencillik vardır. “Elalem Ne der” kelimesinin altında yatan, saygınlık eksikliğinin bir parçasıdır. Yada “Babanızın burada bir ağırlığı var.” kelimesi de aslında sizin huzurunuzun yada iyiliğinizin bir öneminin olmadığı ile birlikte tek dert saygınlık kaybıdır. Bu saygınlığa aşırı istek, aslında Narsistliğin en temel unsuru olan eksiklik ve yetersizliktir.
ÜSTÜN GÖRME
Narsist kişiler sadece kendilerinin övülmesini isterler. Saygınlık duyduğu kişiler ile arkadaşlık yapmak isterler. Ancak arkadaşlıktan sonra övülmek ve onunda üzerine çıkmak için yarışa girerler. Çünkü Narsistler için sadece kendileri vardır ve dünya sadece onların etrafında döner. Sadece kendi fikir ve hayatları olduğu için diğer kişiler önemsizdir.
HOR GÖRME
Narsist kişiler için sadece kendileri vardır ve diğer kişileri HOR görürler. Daha öncede bahsettiğimiz gibi asıl mesele kendilerinin eksik ve yetersiz olmalarıdır. Bilgisizlik, cahillik ve kültürsüzlükte buna eklenebilir. Kendi istekleri olmadığı zaman öfkelerine hakim olamaz, saldırganlaşır, çöker, hatta ağır psikotik tablolara girerler. Narsist kişilere göre diğer tüm kişiler hor görülür sadece varsa yoksa kendileridir. Başkalarının yaptığı hiç bir şeyi takdir edemezler. Haksız olduğu halde “Hemen sana yetiştirdi mi” “O zaten Şunun Kızı” gibi konuşmalara şahit olursunuz.
SAYGISIZLIK
Narsist kişilerin istekleri yerine getirmediğinizde öfkelenirler, ağızlarından ne çıktığına bakmaksızın Saygısızlaşırlar. Övdüğünüz ve sevdiğiniz (yalakalık derecesinde) sürece, ortamda en iyisi kendileri olduğu sürece ve Narsistin hayatını yaşadığınız sürece saygısızlığı olmaz. “Bir işi beceremedin” , “Bu öyle mi yapılır” , “Bir laf söylersin kocası 3 ay uğramaz, kendisi bir ay uğramaz” gibi kişilik bozukluğu kelimelerini Saygısızca duyabilirsiniz. Tepki gösteren olunca da “Yalan mı söylüyorum” kelimelerine şahit olabilirsiniz. Yada narsisti sevindirmek amaçlı bir çöp kovası alsanız dahi tatilinizi zehir eder, sizi ağlatır, kocanıza bile söyleyemezsiniz.
HER ZAMAN HAKLI
Narsist Kişilik Bozukluğu ‘nun en baş belirtilerinden birisidir. Kendilerine göre daima haklıdırlar asla kendilerini başkalarının yerine koyamaz ve başkalarını anlayamazlar. Her şey onlar için ve keyifleri, benlikleri için vardır. Kendi dünyalarında her şey onlara hizmet amacıyla yaratılmıştır ve hizmet etmesi gerekir. Başkalarının fikir ve hareketleri kendi amaçlarına hizmet ediyorsa eğer o kişi onlar için değerlidir aksi halde onlar için tahammül edilemez bir süreçtir. Bundan dolayı da hatalarını hiçbir zaman kabul etmezler. Narsistler Özür dileyemezler. Çünkü her zaman her konuda haklıdırlar. “Ben iyiliklerini istemekten başka ne yaptım ki” yada “Ben hep İyiliklerini istedim” kelimesini Narsistlerden sıkça duyarsınız. Aslında bu sadece kendi egolarındandır. Kendi hayatından başka bir hayat yaşatmak istemez. Yukarıda yazılı olan Kendini üstün görmelerine, hor görmelerine, saygısızlıklarına kanaat getirseler bile Özür dilemek onlar için saygınlık kaybı ve utanç kaynağıdır. Özür dilemek yerine hayatından çıkarmayı göze alırlar, çünkü kendi hayatları haricinde başka hayat yoktur. Fikirlerine ve hayatına uymadığınız için Narsistler için değersiz olan herşey olabilirsiniz.
PİŞMANLIK ZAYIFLIKTIR
Genellikle ilişkilerini emir ve komuta sistemine göre yürütmeye çalışırlar. Bunun dışına çıkıldığında öfkelenir ve agresif, pasif agresif davranışlar sergiler. Karşısındaki kişinin hayatı onu ilgilendirmez. Eğer ilgi gösteriyor ise genellikle bunu rütinsel gereklilik olarak gördüğü için yapar. Toplamda bütün ilişkisel boyutlar değerlendirildiğinde bu tip insanlar benmerkezci yapıdadır. Onlara göre pişmanlık bir zayıflık göstergesidir. Ancak nadiren de olsa hayatlarının bazı dönemlerinde pişmanlık yaşarlar. Pişmanlık yaşadıkları fark edildiğinde ise genelde kendilerini dışa kapatırlar.
EMPATİ YOKSUNU
Narsistler empati yoksunudurlar. Asla kendilerini başkalarının yerine koyamaz ve başkalarını anlayamazlar. Kendilerini öven fikirler haricinde hiç bir fikre, eleştiriye açık değillerdir. Her şey Narsistlerin benlikleri için vardır. Onların dünyalarında her şey onlara hizmet amacıyla yaratılmıştır ve hizmet etmesi gerekir. Başkalarının fikir ve hareketleri kendi benliklerine veya düşüncelerine hizmet ediyorsa eğer o kişi onlar için değerlidir aksi halde onlar için tahammül edilemez bir süreçtir. Hesap kitap işlerine bu yüzden karışmak isterler, en iyisini kendilerinin yaptığını düşünürler. Kardeşlerini Hırsızlıkla Suçlayıp sonrada inkar edebilirler. Güvensizlikleri, kendi güven yoksunluklarından kaynaklanır.
Övgü almak, başkalarını küçük düşürmek yada üstünlüğünü hissettirmek için başkalarının evlerini izinleri olmadan müdahele bile edebilirler. Bu müdahele fikirle, temizlikle, aklınıza gelebilecek her konuda olabilir. Çünkü bencildirler, başkalarının hayatları Narsistler için yok hükmündedir.
KISKANÇLIK VE HASET
Narsist kişilik bozukluğu olan kişiler yetersizlik ve eksiklerini kapamak için kıskanç ve haset olabilirler. Ortamda olmayan kişilerin saygınlığını düşürüp kendi saygınlıklarını arttıracaklarını düşünürler. Saygınlık duyabilecekleri kriterlerden biri olduğunu düşündükleri ilk şey bencilliktir. Ben merkezli olmaları ve hata kabul etmemelerinden dolayı anlattıkları Kıskançlık ve haset olaylarını tek taraflı dinlememek gerekir. Anlattıkları olayları kendileri yazabilir yada değiştirebilirler. Yada yüzlerine güldüklerinin arkalarından konuşabilirler.
YALANCILIK
Narsist kişiler istedikleri olmadığı zaman Saygısızlık yapar, öfkelenebilir. Bu durumda ağızlarından çıkan kelimeleri tartmazlar. Çünkü dünyalarında sadece kendileri vardır, diğer kişilerin kendileri için hiçbir önemi yoktur. Söyledikleri sözleri “öyle demek istemedim” “ben onu demedim” “Ne varlığınıza Ne yokluğunuza” gibi kelimeleri duyabilirsiniz. Saygınlıklarını kaybetmemek için unutkanlığa veya yalana kolayca başvurabilirler. Aşağıdaki kişilik davranışlarındaki başarı ve güç zaafiyetleri bu davranışı etkilese de yalan söylemekten çekinmezler. Güç ve başarıya duyduğu aşırı zaafiyet, kurması gereken dengeleri de bozar.
GÜÇ VE ZAAFİYET
Narsist insanlar kendilerinden üstün gördükleri kişiler ile arkadaşlık yapmak isterler. Fakat aynı arkadaşlık ve ortam içerisine girdiklerinde, bencillik duygularından dolayı onlarla yine yarışa girerler. Saygı duydukları insanlar, Narsist davranışların tamamını fark edemeseler de, çevrelerine verdikleri zarardan yola çıkabilir, Narsist Kişilik Bozukluğunu fark edebilirler. Narsistler saygı duymadığı, hor gördüğü insanlara “Biz Onlardan Akıl Alıyoruz” gibi kelimelerde kullanabilir. Arkadaşlık, dostluk, annelik, babalık gibi kurması gereken dengeleri kuramazlar.
Narsist kişilerin bencil tavırları altında fazlasıyla eksiklik ve yetersizlik yatar.
Narsist Kişilerin Diğer Davranışları;
· Her koşulda ve şartta başkalarına karşı büyüklenmeleri,
· Güç, başarı, popülerlik ve fiziksel görünüm ile ilgili aşırı fikirlere sahip olma,
· Özel ve eşsiz olduklarına inanmaları
– Manipüle edici davranışlar sergilemeleri,
·· Dünyadaki bütün iyilikleri onların hak ettiği ve her şeyin onların söylediği gibi olması gerektiği
· Her zaman beğenilmek (beyinsel veya bedensel) ve övülmek istemeleri
· Empatiden yoksun olup karşılıklı ilişkilerde eksik olan taraf olmaları
· Başkalarının olumlu ya da olumsuz hiçbir duygularını anlayamamaları
· Başkalarının gereksinimlerini anlamamaları
· Saygısız tavırlara sahip olmaları
· Küstahlıkta sınır tanımamaları
· Kendini beğenmiş tavırlar ile hatırlanmaları
· Kıskançlık ve haset duygularının baskın olması
· Ortamda sadece ilgi odağı kendilerinin olmasını istemeleri
Gördüğünüz gibi Narsist Kişilik Bozukluğu olan kişiler ile hayatınızı yaşamanız oldukça zordur. Çocukluğunuzu geçirmeniz hatta kendi kişiliğinizi oturtmanız bile zordur. Narsist insanlarla karşılaştığınızda; Hayatınızdan çıkarabilirsiniz, etki alanlarına girerek kendinizi kullandırabilirsiniz yada tedavi ettirebilirsiniz.
TEDAVİ SÜRECİ
Narsist kişiler hasta olduklarını kabul etmezler. Genellikle ilaçla tedavi edilmesi mümkün gözükmeyen bir bozukluktur. Narsistik kişilik bozukluğu yaşayan bireyler tedaviye dirençlidir, dolayısı ile tedavi edilebilir olsa da ancak bireyin kendisi değişim isteği göstermelidir. Kendilerince hiç bir zaman haksız olmadıkları için bu süreçte zordur. Çünkü saygınlıkları eksilir. Bu yüzden tedavi narsist kişilik bozukluğu tedavisinde uzun süreli psikoterapi yöntemi uzman bir klinik psikolog tarafından ele alınmalıdır.
ETKİ ALANINA GİRMEK
Yeri geldiği için azda olsa değinelim fakat Serimizin 3. yazısının Başlıklarındandır. Her zaman övdüğünüzde “Sen haklısın” “Tabiki” ve ” Evet” kelimelerini ağzınızdan eksik etmezseniz, her istediğini yaparsanız hayatınızı idame ettirebilirsiniz. “O benim herşeyim” düşüncesinden çıkmamanız ve geri kalan her şeyi unutmanız şarttır.
HAYATINIZDAN ÇIKARMAK
Tercih edilmesi tavsiye edilmese de kendi saygınlığınızı, kültürünüzü, hayatınızı, ailenizi, çocuklarınızı ve kişiliğinizi olumsuz etkilediği anda son olarak düşünülmelidir. Eğer bu seçeneği seçecekseniz geri dönüşsüz yapmalısınız ki hayatınıza huzur gelsin.
Bugün Narsist Kişilik Bozukluğuna biraz göz attık. Siz Siz olun hayatınızda Narsist davranışları gösteren kişilere denk gelirseniz yaptıklarının üstünü kapatmayın bir bakarsınız, Arkadaşınız ise; Bulunduğunuz ortamda en kötü, en iğrenç; ebeveyleriniz ise; Terbiyesiz, Saygısız, Asi olan siz olursunuz.
Hemen bu 3 yöntemden birini uygulayın. Yazık! Hayatınız zehir olmasın.
Serimizin 2. makalesi : Dindar Narsist Nasıl Olunur? (Yakında Takipte Kalın)
Serimizin 3. makalesi : Dindar Narsistlerin Etki Alanları ve Hayatımdan Kesitler. (Yakında Takipte Kalın)
Kaynak: memorial , medical park, wikipedia
